e-Döviz Alım Satım Belgesi Nedir, Nasıl Düzenlenir?
e-Belge uygulamaları hızla yaygınlaşmaktadır. Bu belge türlerinden biri de e-döviz alım satım belgesi uygulaması olmaktadır. Peki “e-döviz alım satım belgesi nedir, nasıl düzenlenir?” “Kurumlar bu uygulamaya geçmek zorunda mı?” Tüm soruların cevabını yazının devamında bulabilirsiniz.
e-Döviz Alım Satım Belgesi Nedir?
e-Döviz alım satım belgesi, yapmış olduğunuz döviz alımlarında ve satımlarında yetkili kurum tarafından kağıt üzerinde düzenlenen döviz alım belgesi ile döviz satış belgesinin dijital ortamda düzenlenmiş halidir. Elektronik döviz alım ve satım belgesi, dijital ortamda düzenlenebilir, alıcısına iletilebilir, saklanabilir ve ibraz edilebilir. Alıcının talebi doğrultusunda e-döviz alım satım belgeleri çıktı halinde de iletilebilir.
Elektronik döviz alım satım belgesi esasında yeni bir belge türü değildir. Kağıt ortamında düzenlenen döviz alım satım belgesinin elektronik ortama taşınmış halidir. Bu sebeple, kağıt ve elektronik döviz alım satım belgeleri hukuki olarak aynı niteliklere sahiptir.
e-Döviz Alım Satım Belgesi Nasıl Düzenlenir?
e-Döviz alım satım belgesine ait başvuru, belgede bulunacak bilgiler, belgenin formatı gibi tüm usul ve esasları Gelir İdaresi Başkanlığı yapacağı duyuru ile bildirir. Elektronik ortamda bu belge türü, Başkanlık’ın öngördüğü formatta oluşturulmalıdır. Oluşturulan belge elektronik sertifika ile imzalı olarak düzenlenir, muhafaza ve ibraz edilir.
Alıcısına iletimi aşamasında, talep doğrultusunda kağıt üzerinde ya da elektronik ortamda iletimi sağlanabilir. Eğer belge kağıt belge şeklinde alıcıya iletilecek ise belge üzerinde yetkili kurumun kaşe ya da damgasının ve ıslak imzasının olması gerekir. Bu şekilde iletilen belgenin kurum nüshası ise elektronik sertifika ile imzalı şekilde dijital ortamda saklanmalıdır.
e-Döviz Alım Satım Belgesi Uygulamasına Kimler Dahil Olabilir?
e-Döviz alım satım belgesi uygulamasına katılan kurumların birtakım özelliklere sahip olması gerekir. Peki bu özellikler nelerdir?
- e-Döviz alım satım belgesi düzenleyebilmeniz için e-fatura uygulamasına dahil olmanız gerekir.
- Vergi Usul Kanununa ait 509 numaralı tebliğde belirtilen usul ve esaslara uygun olarak, elektronik döviz alım satım belgelerini düzenleme ve iletme ile ilgili olarak gerekli hazırlıkları tamamlamış olmanız gerekir.
- 509 numaralı tebliğe ait “V.1.” numaralı bölümde yer alan uygulamalardan faydalanma yöntemleri ile başvuru esaslarına uygun olarak elektronik döviz alım ve satım belgesi uygulamasına dahil olmak adına başvuru yapmış olmak gerekir.
Söz konusu olan uygulamalardan faydalanma yöntemleri nelerdir?
- Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından sunulan GİB Portal aracılığı ile,
- GİB tarafından onaylanmış olan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığı ile,
- İşletmeye ait bilgi işlem sistemi ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na ait bilgi işlem sistemini birbiriyle entegre etmek yolu ile yararlanmak mümkündür.
e-Döviz Alım Satım Belgesinde Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?
Tüm elektronik belgelerde olduğu gibi e-döviz alım satım belgesi üzerinde de bulunması zorunlu olan birtakım bilgiler mevcuttur. Bu bilgiler aşağıdaki gibi olmalıdır:
- Mükellefin adı, soyadı, unvanı, adresi, vergi numarası,
- Döviz alım/satım belgesi seri ve sıra numarası,
- Dövizi satan kişi ya da kuruluşun adı, soyadı ve unvanı,
- Satılan dövize ait tüm bilgiler:
- Geldiği ülke,
- Geliş nedeni,
- Cinsi,
- Uygulanan kur tutarı,
- TL karşılığı,
- USD karşılığı,
- İhracat şekli,
- Teslim şekli,
- Gümrük çıkış beyannamelerinin tarihi,
- Numarası,
- Çıkış kapısı,
- Yurda getirilen dövizin ödeme şekli (kesintiler, kalan net tutar),
- Açıklama,
- Tarih, isim, kaşe ve imza olacak şekildedir.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ebelge.gib.gov.tr adresi üzerinden yapılan duyuru ile belirtilen tarih itibarıyla, belge üzerinde karekod ya da barkod bulunmalıdır.
Gelir İdaresi Başkanlığı, yetkili kurumdan standart bilgilere ilave farklı bilgiler edinmek isteyebilir. Başkanlık’ın bunu istemesinin belirli bir usulü vardır. Bu usule göre hazırlık için Başkanlık, kurumlara en az 3 ay süre vermeli ve bu isteğini ebelge.gib.gov.tr üzerinden duyurmalıdır.
Yetkili kurumlar e-döviz alım satım belgesi üzerinde farklı bilgiler de bulundurabilir. Bu bilgiler kendi ihtiyaçlarına göre değişebilir.
e-Döviz Alım Satım Belgesi Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu Var mı?
2021 yılının Eylül ayında GİB tarafından yayınlanan duyuruya göre döviz alım ve satım işlemlerinde yeni bir süreç başlıyor. Döviz alım ve satım faaliyetinde bulunan yetkili müesseselere 1.1.2022 tarihinden itibaren döviz alım ve döviz satım belgelerini (VUK 509 numaralı tebliğin “V.7.” ile “VIII.” bölümlerinde yer alan istisnalar dışında) elektronik ortamda düzenlemeleri gerektiği konusunda zorunluluk getirtilmiştir.
